1. BARSZCZ Z USZKAMI

Barszcz

  • 2 kg buraków ćwikłowych

  • 3, 4 garści dag suszonych grzybów

  • ziele angielskie

  • liść laurowy

  • ocet winny lub cytryna

  • czosnek

  • pieprz

  • sól

Buraki obrać, wypłukać, zetrzeć, dobrze wycisnąć z nich surowy sok (nie wyrzucać startych i odciśniętych buraków), a następnie odstawić go - jest to baza barszczu. Starte i odciśnięte buraki włożyć do garnka i dodać ocet winny lub dużą ilość soku z cytryny (wtedy buraki nie stracą koloru), następnie zalać to wszystko dużą ilość wrzącej wody, dodać czosnek i zagotować przez 2, 3 minuty. Odcedzić, dodać wywar z grzybów z liściem laurowym i zielem angielskim,  a na koniec wlać bazę czyli surowy sok. I barszcz gotowy. Ma piękny klarowny kolor i nie traci witamin.Pamiętajmy aby nie doprowadzić do wrzenia barszczu podczas pogrzewania go.

Zanim buraki się ugotują, dobrze jest najpierw zrobić uszka.

Ciasto na uszka

  • 1/2 kg mąki pszennej

  • 1 jajko

  • 1/2 płaskiej łyżeczki soli

  • ok. 3/4 szklanki gorącej wody

Mąkę przesiać na stolnicy, zrobić w niej dołek. Zaparzyć ciasto, wlewając w dołek gorącą wodę i mieszać widelcem. Dodać resztę składników i wyrobić ciasto - ma być wolne.

Farsz

  • grzyby z wywaru

  • łyżka tartej bułki

  • łyżka masła

  • pieprz

  • sól

Grzyby umyć, zalać niedużą ilością zimnej wody. Moczyć 2-3 godz., potem gotować w tej samej wodzie, odcedzić (wywar zachować). Ugotowane grzyby posiekać i wymieszać z bułką tartą i masłem. Gdy masa przestygnie, wbić jajko, wymieszać, przyprawić pieprzem i solą. Ciasto trzeba cienko rozwałkować i pokroić na nieduże kwadraty. Na każdym ułożyć porcję farszu, złożyć ciasto po przekątnej, połączyć i zlepić, zaciskając brzegi powstałych trójkątów. Włożyć uszka do lekko posolonego wrzątku i gotować, aż wypłyną. Odcedzić je, rozłożyć do talerzy i zalać gorącym barszczem.

2. ZUPA GRZYBOWA

  • duża garść suszonych grzybów (najlepiej prawdziwków albo podgrzybków)

  • włoszczyzna

  • 1/3 szklanki śmietany

  • łyżka masła

  • sól

  • pieprz

  • natka pietruszki

Grzyby dokładnie umyć, namoczyć i ugotować w ok. 1/2 litra wody, odcedzić, wywar pozostawić. Włoszczyznę umyć, obrać, wrzucić do 1 litra wrzątku, posolić, gotować ok. 20 minut, następnie wyjąć warzywa. Dodać wywar z grzybów i drobno pokrojone grzyby, zagotować, przyprawić do smaku solą i pieprzem, dodać masło. Zabielić śmietaną. Posypać posiekaną natką pietruszki.

3. KARP SMAŻONY

Karpia sprawić i podzielić na dzwonka. Dzwonka osolić, obłożyć plastrami cebuli i odstawić do lodówki na kilka godzin. Następnie panierować w mące, jajku i bułce tartej i smażyć na gorącym oleju. Jeśli mamy więcej ryby do podania, można usmażyć ją nieco wcześniej, a następnie przełożyć do żaroodpornego naczynia i trzymać w średnio ogrzanym piekarniku. W powyższy sposób można przygotować inne ryby podawane w czasie Wigilii.

4. KAPUSTA Z GROCHEM I GRZYBAMI

  • 20 dag grochu łuskanego

  • 60 dag kapusty kiszonej

  • kilka ugotowanych grzybów

  • ziele angielskie

  • listek laurowy

  • pieprz

  • sól

Groch namoczyć, najlepiej na noc. Następnie ugotować go do miękkości w tej samej wodzie, w której się moczył. W drugim garnku ugotować kiszoną kapustę, połączyć z ugotowanym grochem, dodać listek laurowy, ziele angielskie. Dodać kilka wcześniej ugotowanych grzybów.Doprawić do smaku solą i pieprzem.

5. ŚLEDŹ W OLEJU

  • 70 dag śledzia solonego

  • 3 cebule

  • ziele angielskie

  • liście laurowe

  • 1 i 3/4 szklanki oliwy (oleju)

  • 1 i 1/2 cytryny

  • woda lub mleko do moczenia śledzi

Śledzie moczyć w wodzie lub mleku ok. 1,5 - 2,5 godz. W zależności od tego czy chcemy otrzymać śledzie mniej lub bardziej słone w smaku. Cebule i cytrynę kroimy w plasterki oczywiście po wcześniejszym obraniu. Na dnie miski kładziemy: warstwę cebuli, kilka plasterków cytryny i zioła (ich ilość uzależniamy od naszych upodobań). Następnie wlewamy olej aż przykryje warzywa. Na nich układamy pokrojone na kawałki filety śledziowe, później znów cebulę i cytrynę, i tak aż się skończą składniki. Ostatnią warstwę powinna stanowić cebula. Wszystko wkładamy do lodówki na ok. dobę.

6. PIEROGI Z KAPUSTĄ I GRZYBAMI

Ciasto

  • 1/2 kg mąki pszennej

  • 1 jajko

  • 1/2 płaskiej łyżeczki soli

  • ok. 3/4 szklanki gorącej wody

Mąkę przesiać na stolnicy, zrobić w niej dołek. Zaparzyć ciasto, wlewając w dołek gorącą wodę i mieszać widelcem. Dodać resztę składników i wyrobić ciasto - ma być wolne.

Farsz

  • 70 dag kiszonej kapusty

  • duża cebula

  • 2 garści suszonych grzybów

  • pieprz

  • sól

  • jajko

  • łyżka bułki tartej

Grzyby namoczyć, po czym ugotować w wodzie, w której się moczyły.

  • Odcedzić, wystudzić, drobno pokroić.

  • Kapustę zagotować, odcedzić, przestudzić, drobno pokroić.

  • Cebulę posiekać, zeszklić na oleju lub maśle, dodać grzyby i kapustę, podlać odrobiną wody i dusić na małym ogniu.

  • Przyprawić do smaku pieprzem i - jeśli trzeba - solą.

  • Po przestygnięciu farszu dodać surowe jajko i łyżkę bułki tartej, wszystko razem wymieszać.

  • Ciasto na pierogi trzeba cienko rozwałkować i wykroić krążki.

  • Na każdym krążku ułożyć farsz i ulepić pierogi.

7. PIEROGI Z SUSZONYMI ŚLIWKAMI

Ciasto

  • 1/2 kg mąki pszennej

  • 1 jajko

  • 1/2 płaskiej łyżeczki soli

  • ok. 3/4 szklanki gorącej wody

Mąkę przesiać na stolnicy, zrobić w niej dołek. Zaparzyć ciasto, wlewając w dołek gorącą wodę i mieszać widelcem. Dodać resztę składników i wyrobić ciasto - ma być wolne.

Suszone śliwki dokładnie przepłukać. Zalać wrzątkiem z cukrem ugotować na pół miękko.Następnie należy odcedzić śliwki, przestudzić i odcisnąć je. Ciasto trzeba cienko rozwałkować i wykroić krążki. Na każdym krążku ułożyć śliwki i ulepić pierogi

KLUSKI Z MAKIEM

  • 1/2 kg mąki

  • 1 jajko

  • szczypta soli

  • 1/4 kostki masła

  • 1/4 kg maku

  • 3 łyżki miodu

  • posiekane bakalie

Mak sparzyć (zalać wrzątkiem, podgrzewać ok. 30 min) i dwukrotnie przemielić. Roztopić masło, dodać mak, miód, bakalie, całość wymieszać. Przesiać na stolnicy mąkę, dodać jajko i sól, stopniowo dodając ciepłej wody zagnieść ciasto. Ciasto powinno być tak gęste, by nie lepiło się do stolnicy i dłoni. Uformować z ciasta średniej grubości wałki i pociąć je na cienkie kluseczki.Ugotować w lekko osolonej wodzie. Po wyjęciu z wrzątku wymieszać kluski z uprzednio przygotowanym makiem.

9. KUTIA lub MAKÓWKA SIOSTRY ANASTAZJI

  • szklanka maku

  • szklanka miodu

  • szklanka ziaren pszenicy

  • 10 dag posiekanych orzechów włoskich, laskowych i migdałów

  • 1/2 szklanki rodzynek

  • suszone figi

  • daktyle

  • szklanka mleka

Do dekoracji

  • łyżka płatków migdałowych

  • skórka pomarańczowa

Przepłukać pszenicę, zalać przegotowaną wodą i odstawić na całą noc. Następnego dnia ugotować, kilkakrotnie zmieniając wodę. Gdy pszenica będzie miękka, odcedzić ją i pozostawić na sicie, aby dobrze ociekła. Mak sparzyć (zalać wrzątkiem, podgrzewać ok. 30 min) i dwukrotnie przemielić. Połączyć z pszenicą. Miód wlać do rondelka, mieszając podgrzewać. Dodać pszenicę z makiem i bakalie, wszystko razem wymieszać. Gotową kutię przełożyć do salaterki i schłodzić. Przed podaniem udekorować migdałami.

10. KOMPOT Z SUSZONYCH OWOCÓW

  • 1/2 kg suszonych owoców

  • 15 - 20 dag cukru

Suszone owoce namoczyć i dokładnie przepłukać. Zalać wodą, dodać cukier i gotować na wolnym ogniu.

11. STRUDEL Z JABŁAKMI

Ciasto

  • 25 dag mąki

  • 3/4 szklanki ciepłej wody, leciutko osolonej

  • 1 jajko

  • 1/2 łyżeczki masła

Zarobić ciasto, zagniatając aż do uzyskania jednolitej, gładkiej masy. Następnie ubić ciasto, uderzając nim przez kilka minut o stolnicę. Nakryć rozgrzanym rondelkiem i odstawić na ok. 30 min.

Nadzienie

  • 1 kg jabłek, najlepiej szarej renety

  • 1/2 kostki masła

  • 1/2 szklanki cukru

  • bułka tarta

  • cynamon

Jabłka obrać, pokroić na cząstki, a następnie na średniej grubości kawałki. Przyrumienić na maśle bułkę tartą.

Ciasto rozwałkować tak cienko jak to tylko możliwe. Następnie ciasto należy przełożyć na  lniany obrus i delikatnie rozciągać rękami od spodu, do uzyskania grubości kartki papieru. Przy rozciąganiu ciasta wskazana jest pomoc drugiej osoby. Rozciągnięte ciasto powinno mieć kształt zbliżony do prostokąta. Na rozciągniętym cieście rozłożyć uprzednio przygotowane jabłka, posypać je cynamonem, cukrem i przestudzoną, zrumienioną bułką tartą. Rozłożyć na wierzchu strużki masła. Brzegi ciasta zawinąć, a samo ciasto ostrożnie zwinąć w rulon o średnicy ok. 10 cm i przełożyć na wysmarowaną masłem blachę (przy zwijaniu ciasta i przekładaniu na blachę pomocny będzie podłożony obrus). Ponieważ strudel zwykle jest dłuższy niż blacha, można nadać mu kształt rogala. Powierzchnię ciasta polać roztopionym masłem. Piec w uprzednio nagrzanym do temp. 180 stopni piekarniku przez około 30-40 min. Można podawać na ciepło i na zimno, także z dodatkiem bitej śmietany.

12. PIERNICZKI

Ciasto

  • 1/2 kg miodu

  • 1/2 kg margaryny

  • 1/2 kg cukru kryształu (z tego 15 dag upalić na karmel)

  • 6 żółtek

  • 4 jaja

  • łyżka sody

  • 1 proszek do pieczenia

  • 1 łyżka kakao

  • 2 opakowania przyprawy do piernika

  • mąka: tyle, ile zabierze ciasto (ok. 2 kg)

Margarynę utrzeć z cukrem, dodać żółtka jaja i pozostałe składniki, na końcu mąkę wymieszaną z proszkiem do pieczenia sodę, przyprawę do piernika, kakao. Zagnieść ciasto, w razie potrzeby podsypując mąką. Rozwałkować i wykrawać foremką różne kształty pierniczków. Układać na wysmarowanej tłuszczem blaszce i upiec. Po ostudzeniu polukrować lub przybrać wg własnego uznania.

Lukier

  • 2 białka

  • 30-40 dag cukru pudru

  • szczypta kwasku cytrynowego

Ucierać białko z cukrem pudrem tak długo, aż masa stanie się gęsta i pulchna. Przyprawić szczyptą kwasku cytrynowego. Dla uzyskania innego koloru można dodać odrobinę kakao lub kilka kropel soku z buraka czerwonego. Ozdobić pierniczki.