Polska Macierz Szkolna była jednym z najważniejszych ośrodków edukacji polskiej na Białorusi. Jej działalność obejmowała liczne inicjatywy społeczne i kulturalne, a funkcjonujące przy niej liceum było największą polską szkołą niepubliczną na świecie. Budynek, wzniesiony w 2011 roku w historycznym centrum Grodna, powstał dzięki finansowemu wsparciu polskiego podatnika.
Mimo to w styczniu 2023 roku białoruskie władze wystawiły go na licytację, a jego nowy właściciel – według rejestrów – już się zmienił. Od miesięcy krążyły spekulacje, że miejsce dawnej polskiej szkoły może przejąć rosyjski konsulat. Teraz wydaje się to niemal pewne – na terenie budynku pojawiła się infrastruktura charakterystyczna dla placówek dyplomatycznych, w tym budka strażnicza i monitoring.
Decyzja o przejęciu budynku przez Rosję wpisuje się w szerszą politykę władz Białorusi wobec polskiej mniejszości. Od lat systematycznie ogranicza się możliwości nauki języka polskiego, zamykając szkoły i organizacje wspierające edukację. Przypadek Polskiej Macierzy Szkolnej to tylko jeden z wielu przykładów działań mających na celu eliminację polskiej tożsamości z przestrzeni publicznej Białorusi.
Rosnące wpływy Moskwy na terenie Białorusi są coraz bardziej widoczne. Utworzenie rosyjskiego konsulatu w miejscu, gdzie niegdyś polskie dzieci uczyły się swojego języka i historii, jest symbolicznym aktem dominacji Rosji w tym regionie.
