Gazprom pada, więc Rosja... szykuje wojnę?

Niespójna polityka UE i Rosja

Gospodarka Rosji pogrążona od początku roku w głębokiej recesji wchodzi w kolejne perturbacje. Jej okręt flagowy, Gazprom utracił płynność finansową na skutek najniższego w historii (od czasu rozpadu ZSRR) poziomu wydobycia i sprzedaży gazu (Patrz: Referncja 1). Zaprzestał płatności kluczowemu dostawcy, Turkmenistanowi (Ref. 2) i wyprzedaje swoje aktywa w krajach bałtyckich, Finlandii i Niemczech (Ref. 3). Tymczasem musi się zmierzyć z kolejną wyprzedażą na rynku nośników energii. Cena ropy leci bowiem w dół, a z nią powiązane kontraktowo ceny gazu. Od szczytu w maju baryłka ropy spadła aż o 22 proc.. W piątek za amerykańską WSI trzeba zapłacić 47 dolarów za baryłkę, 3,5 proc. mniej niż tylko dzień wcześniej. Analitycy wróżą dalsze spadki nawet do poziomu 30 dolarów za baryłkę. 

​To bardzo zła wiadomość dla rosyjskiej gospodarki i Gazpromu, bo zmniejszą się znacząco przychody budżetu państwa oraz spółek wydobywczych. W konsekwencji prowadzi to do dewaluacji rosyjskiej waluty, bo państwu nie staje na wydatki wewnętrzne i spółkom na wynagrodzenia. Tak, oto znowu trzeba poszukać w kieszeni ponad 60 rubli za jednego dolara amerykańskiego czyli 22 proc. więcej niż w połowie maja tego roku. Blisko też już do historycznego minimum - czyli 69,4 rubli za dolara - z 30 stycznia 2015 roku.  Obecne osłabienie rubla wydaje się podwójnie niebezpieczne dla rosyjskiej gospodarki, gdyż ma miejsce przy 16 proc. inflacji rok do roku z czerwca tego roku. Jeśli światowe cena ropy rzeczywiście spadnie do poziomu 30 dolarów za baryłkę (a wraz z nią cena gazu) kolejny impuls inflacyjny może przerodzić się w spiralę trudną tym razem do powstrzymania. Dojdzie znowu do „run-u” na rosyjskie banki, gwałtownego odpływu kapitału zagranicę i kolejnego skokowego spadku zamożności obywatel. 

​W takiej sytuacji Rosja Putina może podjąć próbę ucieczki od wewnętrznych kłopotów społeczno-gospodarczych w eskalacje wojny na Ukrainie czy zamrożonych konfliktów w basenach Morza Czarnego i Kaspijskiego jak Górny Karabach, Gruzja i Nadniestrze. Rzut oka na mapę i wymienione miejsca zapalne mówi wiele o geopolitycznych celach hegemona w regionie. Z całą pewnością chodzi przede wszstkim o interesy... Gazpromu, tj. kontrolę nad drogami transportu gazu ziemnego do Europy. Skądinad z tego Rosja nie czyni wielkiej tajemnicy (Ref.4)! 

​Tym bardziej dziwi podpisane w piątek „Memorandum of understanding” między niemieckim BASF i rosyjskim Gazpromem dotyczące budowy trzeciej i czwartej nitki Gazociągu Północnego po dnie Bałtyku.Obejście gazociągami (Nord Stream, Turkish Stream) Ukrainy, Białorusi, ale również Europy Środkowo-Wschodniej przybliży pole potencjalnego konfliktu militarnego z wschodniej Ukrainy pod - teoretycznie - bramy Berlina i Wiednia (Ref. 4). Czy Niemcy i Austria rzeczywiście chcą zmierzyć się z takim zagrożeniem wschodniej flanki NATO? 

​W tym kontekście wielce szkodliwy wydźwięk miała zeszłotygodniowa wizyta na Krymie deputowanych francuskiego parlamentu. Włoscy deputowaniu z Ruchu Pięciu Gwiazd zapowiadają podobne wydarzenie, które szokują nie tylko mieszkańców Ukrainy. Niespójna polityka zagraniczna krajów UE ośmiela Rosję do radykalnych posunięć upewniając ją, że w polityce międzynarodowej zdrodnia może ujść bez kary.

​Tym bardziej to niebezpieczne, ze niespójna postawa UE i wzrastające zagrożenie wschodniej flanki NATO mogą naruszyć polityczna jedność  Sojuszu Transatlantyckiego: oto bowiem w tym samym tygodniu , kiedy część establiszmentu UE brata się w najlepsze z Moskwą, USA wprowadza dodatkowe sankcje przeciw rosyjskim firmom i obywatelom Federacji Rosyjskiej. (Ref. 5 i 7).

Ryszard Czarnecki, Jerzy Bielewicz

Referencje: