1. Jak tłuszcze wpływają na układ odpornościowy?

Tłuszcze odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu, w tym w regulacji odpowiedzi immunologicznej. Ich wpływ na alergie wynika głównie z działania na procesy zapalne. Niektóre kwasy tłuszczowe, takie jak omega-3, wykazują działanie przeciwzapalne, podczas gdy inne, np. izomery trans kwasów tłuszczowych, mogą nasilać stan zapalny i przyczyniać się do rozwoju alergii.

Według badań przeprowadzonych przez National Institute of Health (NIH), dieta bogata w zdrowe tłuszcze może regulować odpowiedź immunologiczną i zmniejszać nadreaktywność organizmu na alergeny. Z kolei dieta obfitująca w szkodliwe tłuszcze trans wiąże się z wyższym ryzykiem rozwoju alergii i astmy.

2. Izomery trans a alergie – szkodliwe tłuszcze w diecie

Co to są tłuszcze trans i gdzie je znajdziemy?

Izomery trans kwasów tłuszczowych (TFA) to tłuszcze powstające w wyniku utwardzania olejów roślinnych. Znajdują się one w:

  • twardych margarynach,

  • fast foodach,

  • produktach wysoko przetworzonych (np. chipsach, batonach, ciastkach),

  • produktach smażonych na głębokim tłuszczu.

Związek tłuszczów trans z alergiami

Badanie przeprowadzone w 14 krajach europejskich wykazało, że dzieci matek spożywających duże ilości tłuszczów trans w okresie karmienia piersią były bardziej narażone na rozwój alergii, astmy oraz atopowego zapalenia skóry (ncez.pzh.gov.pl).

Podobne wyniki uzyskano w badaniu opublikowanym w „European Journal of Clinical Nutrition”, które sugeruje, że wysoka podaż tłuszczów trans zwiększa ryzyko alergii pokarmowych i wziewnych. Eksperci podkreślają, że eliminacja tych tłuszczów z diety jest jednym z pierwszych kroków w profilaktyce alergii.

3. Kwasy tłuszczowe omega-3 – naturalna ochrona przed alergiami

Źródła zdrowych tłuszczów omega-3

Kwasy tłuszczowe omega-3, znane z działania przeciwzapalnego, mogą pomóc w łagodzeniu objawów alergii i zapobieganiu ich rozwojowi. Bogatym źródłem tych tłuszczów są:

  • tłuste ryby (łosoś, makrela, sardynki, śledź),

  • olej lniany i rzepakowy,

  • orzechy włoskie,

  • nasiona chia i siemię lniane.

Jak omega-3 zmniejszają ryzyko alergii?

Badania wykazują, że dzieci matek spożywających w ciąży więcej tłustych ryb rzadziej zapadały na astmę i alergie. Przegląd badań opublikowany w „The Journal of Allergy and Clinical Immunology” wykazał, że spożycie omega-3 obniża poziom cytokin prozapalnych, odpowiedzialnych za nadreaktywność immunologiczną.

W eksperymencie przeprowadzonym w Niemczech przez Helmholtz Zentrum München naukowcy porównali grupę dzieci spożywających regularnie tłuste ryby z tymi, które ich unikały. Okazało się, że dzieci z pierwszej grupy miały o 35% niższe ryzyko alergii w wieku szkolnym.

4. Masło czy margaryna – co jest lepsze dla alergików?

Masło a margaryna – wyniki badań

Przez wiele lat margaryna była uznawana za „zdrowszą” alternatywę dla masła. Jednak współczesne badania pokazują, że spożywanie margaryny może być związane ze wzrostem ryzyka alergii.

Badanie opublikowane w „The American Journal of Clinical Nutrition” wykazało, że dzieci spożywające margarynę miały wyższe ryzyko rozwoju atopowego zapalenia skóry oraz uczuleń wziewnych w porównaniu z dziećmi spożywającymi masło.

Wynika to z faktu, że margaryna, zwłaszcza ta starego typu, zawierała tłuszcze trans, które mogą nasilać reakcje zapalne organizmu. Natomiast masło, bogate w naturalne kwasy tłuszczowe i witaminę A, wydaje się bardziej neutralne lub wręcz korzystne dla zdrowia.

5. Jakie tłuszcze wprowadzić do diety alergika?

Aby zmniejszyć ryzyko alergii, warto uwzględnić w diecie:
✔ tłuste ryby (łosoś, makrela, sardynki),
✔ oleje roślinne bogate w omega-3 (lniany, rzepakowy),
✔ orzechy włoskie, nasiona chia, siemię lniane,
✔ masło jako źródło witamin i zdrowych tłuszczów,
✔ oliwę z oliwek, która ma właściwości przeciwzapalne.

Jednocześnie należy ograniczyć:
❌ produkty zawierające tłuszcze trans (fast food, margaryna, przetworzone słodycze),
❌ smażone potrawy na olejach rafinowanych,
❌ wysoko przetworzone produkty.

Podsumowując, badania jednoznacznie wskazują, że rodzaj spożywanych tłuszczów wpływa na ryzyko alergii. Tłuszcze trans, obecne w margarynach i przetworzonej żywności, mogą zwiększać ryzyko astmy i innych chorób alergicznych. Natomiast kwasy tłuszczowe omega-3, zawarte w tłustych rybach, wykazują działanie ochronne.

Zmiana nawyków żywieniowych poprzez ograniczenie niezdrowych tłuszczów i zwiększenie podaży zdrowych kwasów tłuszczowych może wspomóc układ odpornościowy i zmniejszyć ryzyko alergii zarówno u dzieci, jak i dorosłych.

Źródła:

  • ncez.pzh.gov.pl – wpływ tłuszczów na alergie

  • The Journal of Allergy and Clinical Immunology – omega-3 a astma u dzieci

  • The American Journal of Clinical Nutrition – masło vs. margaryna w kontekście alergii

  • Helmholtz Zentrum München – wpływ tłustych ryb na alergie u dzieci