W cieniu trwającej wojny rozgrywa się fundamentalna chrześcijańska dyskusja

- Kilka dni temu, ważny list został napisany przez środowisko Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie. Czytając tekst czujemy, że prawda moralna jest po stronie jego autorów – pisze Robert Czyżewski, Dyplomata, Dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie.

List poddaje krytyce obecną postawę kościoła wobec trwającej wojny, w tym składanie wartości chrześcijańskich na ołtarzu utrzymania dialogu z cerkwią rosyjską. Chociaż formalnym adresatem, są „chrześcijańskie wspólnoty świata”, to tekst – tak naprawdę – jest krytyką dyplomacji watykańskiej, w tym (nie wspomnianego w tekście, ale obecnego duchem) papieża Franciszka.

Kościół katolicki jest strukturą zdyscyplinowaną, z wyraźnie ustaloną hierarchią. Daje mu to siłę trwania przez wieki historycznych zagrożeń. Nie spodziewam się głosów sprzeciwu wobec papieskiej postawy ze strony duchownych – utrzymanie jedności Kościoła Katolickiego jest wielką wartością, ale głos najważniejszego intelektualne, chrześcijańskiego środowiska na Ukrainie nie może zostać bez komentarza. A wiernym w kościele wolno więcej…

Kompromitująca postawa moskiewskiego patriarchy Cyryla na nowo nakazuje przemyślenie samych podstaw ekumenicznego dialogu, w tym partnerów do niego.

Siła związku państwa i kościoła, tak typowa dla Rosji, jest często postrzegana jako skutek tradycji bizantyjskiej – to poważna pomyłka. Związek świata duchownego ze świeckim, był natchnieniem dla bizantyjskich cesarzy piszących religijną poezję. W Rosji ten związek popycha duchownych do usprawiedliwiania zbrodni. Rosyjski kościół, ma się do bizantyjskiego tak, jak Iwan Groźny do Konstantyna Porfirogenety.

Nie o KGB-istowską przeszłość moskiewskiego patriarchy i szeregu innych hierarchów tu idzie. Całe chrześcijaństwo jest zbudowane na ludziach którzy powstawali z upadku – od św. Piotra poczynając. W tym przypadku wszystko wskazuje jednak na to, że problemem jest inny. Kłopot nie w tym, że rosyjskie prawosławie prowadzą nawróceni agenci, lecz w tym że jest ono kierowane przez ubranych w duchowne szaty KGB-istów.

Robert Czyżewski

Jagiellonia.org