„27 grudnia obchodzimy Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Tego dnia w 1918 r. wybuchł zwycięski zryw, którego efektem było przede wszystkim potwierdzenie przynależności ziem dawnego zaboru pruskiego wchodzących w skład Prowincji Poznańskiej do państwa polskiego.

Sygnałem do rozpoczęcia działań powstańczych była wizyta w Poznaniu powracającego do Polski Ignacego Jana Paderewskiego. Swoim przemówieniem wygłoszonym 26 grudnia poderwał on Wielkopolan do walki. 27 grudnia w reakcji na niemiecką paradę na ulicach Poznania, podczas której zrywano polskie flagi, wywiązały się zamieszki. Do walk przystąpiły oddziały Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego. W następnych dniach działania zbrojne rozszerzały się na kolejne miejscowości. Tereny objęte działaniami zbrojnymi objęła swoją władzą Naczelna Rada Ludowa, z naczelnym wodzem gen. Józefem Dowborem-Muśnickim.

Postanie Wielkopolskie trwało niecałe dwa miesiące. Za dzień jego zakończenia uznaje się 16 lutego 1919 r., kiedy to Niemcy i państwa Ententy podpisały rozejm w Trewirze, w którym zawarto m.in. korzystne dla Polski postanowienia. Niemcy zostali zobowiązani do zaprzestania kroków zaczepnych przeciw Polakom, wytyczono także linię demarkacyjną. Ostatecznie przynależność Wielkopolski do odrodzonej Rzeczypospolitej potwierdził zawarty 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski.

Sejm w 2021 r. ustanowił 27 grudnia – dzień rozpoczęcia walk – świętem państwowym: Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Ustawa „w hołdzie bohaterom – uczestnikom narodowego zrywu z lat 1918 – 1919, którzy wyzwolili Wielkopolskę spod panowania niemieckiego i przyłączyli ją do odrodzonej Rzeczypospolitej” uchwalona została jednogłośnie” – czytamy na oficjalnej stronie sejmowej.

Warto podkreślić, że przywódcami Powstania Wielkopolskiego byli kpt. Stanisław Taczak oraz gen. Józef Dowbor-Muśnicki.

Podczas bitwy o lotnisko na poznańskiej Ławicy, powstańcy wielopolscy zdobyli najprawdopodobniej największy łup wojenny w tysiącletniej historii polskiego oręża. Był to sprzęt lotniczy o wartości 160–200 milionów marek, w tym ponad 300 samolotów.

Pod niemiecką okupacją w czasie drugiej wojny światowej zginęło wielu powstańców wielkopolskich. Umieszczano ich na tzw. Sonderfahndungsbuch Polen, będącej specjalną księgą Polaków ściganych listem gończym przez państwo niemieckie. Niemieckie oddziały Einsatzgruppen tropiły, wyszukiwały uczestników Powstania Wielkopolskiego i przeprowadzały ich publiczne egzekucje.

24 marca 2005 roku, w wieku 106 lat, zmarł ostatni powstaniec wielkopolski por. Jan Rzepa.

W 1919 roku w pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego powstała na upamiętnienie tego zwycięskiego zrywu powstańczego Polaków z wielkopolskich ziem pieśń: Marsylianka wielkopolska.

 

Z okazji 100. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego Kapela z Placu Wolności nagrała „Pieśń zakochanego powstańca”.