Przesłanie jedności, budowania mostów, pokoju – mocno wybrzmiało z pierwszej oficjalnej przemowy Leona XIV podczas jego podróży apostolskiej do Turcji i Libanu.

Po przybyciu do Ankary w swojej pierwszej zagranicznej podróży apostolskiej oraz po złożeniu wieńca w mauzoleum ojca narodu tureckiego Mustafy Kemala Atatürka, Leon XIV spotkał się z prezydentem Republiki Turcji Recepem Tayyipem Erdoğanem, przedstawicielami władz, korpusu dyplomatycznego oraz społeczeństwa obywatelskiego.

Symbolika mostu w świecie konfliktów

„Cieszę się, że właśnie od waszego kraju rozpoczynam podróże apostolskie mojego pontyfikatu, ponieważ ta ziemia jest nierozerwalnie związana z początkami chrześcijaństwa i dziś wzywa synów Abrahama oraz całą ludzkość do braterstwa, które uznaje i docenia różnice” – podkreślił Papież.

Obraz mostu nad Cieśniną Dardanele, jako symbolu łączenia i dialogu, był motywem przewodnim wystąpienia Leona XIV. Papież zauważył, że w świecie naznaczonym konfliktami, który jest „destabilizowany przez ambicje i decyzje, depczące sprawiedliwość i pokój” obraz tego mostu, wybrany jako papieskiej podróży.

„Społeczeństwo jest bowiem żywe, jeśli jest pluralistyczne: to mosty między jego różnymi duszami czynią je społeczeństwem obywatelskim” – wskazał Ojciec Święty.

Chrześcijanie częścią tożsamości tureckiej

W tym kontekście Leon XIV przypomniał postać Jana XXIII, który zanim został papieżem był powszechnie szanowanym delegatem apostolskim w Turcji i zyskał tam przydomek „tureckiego Papieża”, wzywając, aby katolicy nie wykluczali się z budowy Republiki Turcji.

Papież zapewnił, że chrześcijanie „są i czują się częścią tożsamości tureckiej, tak bardzo cenionej przez Jana XXIII” i również „zamierzają pozytywnie przyczynić się do jedności waszego kraju.”

Oficjalne logo podróży apostolskiej Leona XIV do Turcji i Libanu

Obraz mostu Leon XIV przywołał również nawiązując do swego poprzednika, papieża Franciszka, który promował „kulturę spotkania”.

„Z serca regionu śródziemnomorskiego mój czcigodny Poprzednik przeciwstawił się ‘globalizacji obojętności’” – wskazał Leon XIV.

Dodał, że Bóg, objawiając się, „przerzucił most między niebem a ziemią: uczynił to, aby nasze serca się zmieniły, stając się podobnymi do Jego serca” Papież podkreślił, że miłość – oprócz wymiaru intymnego i prywatnego – ma również wymiar widzialny i publiczny.

Szacunek dla mężczyzn, kobiet, rodaków, cudzoziemców

Wezwał, aby współczucie i solidarność zostały uznane za kryteria rozwoju. „Dlatego w społeczeństwie takim jak tureckie, gdzie religia odgrywa widoczną rolę, ma fundamentalne znaczenie poszanowanie godności i wolności wszystkich dzieci Bożych: mężczyzn i kobiet, rodaków i cudzoziemców, biednych i bogatych” – mówił Papież.

Kto ma serce uległe woli Bożej, zawsze będzie promował dobro wspólne i szacunek dla wszystkich – przekonywał Papież. Wskazał, że to jest wielkie wyzwanie, które musi przekształcić lokalną politykę i stosunki międzynarodowe, zwłaszcza w obliczu ewolucji technologicznej, jaka w przeciwnym razie mogłaby uwydatnić niesprawiedliwości, zamiast przyczynić się do ich rozwiązania.

„Nawet sztuczne inteligencje odtwarzają nasze preferencje i przyspieszają procesy, które – jeśli się dobrze przyjrzeć – nie zostały przedsięwzięte przez maszyny, ale przez ludzkość. Pracujmy więc razem, aby zmienić trajektorię rozwoju i naprawić szkody już wyrządzone jedności rodziny ludzkiej” - wezwał Ojciec

Rola rodziny i rola kobiet

Leon XIV podkreślił kluczową rolę rodziny, która także tworzy więzi, a więc buduje mosty. Dla każdego – mówił - rodzina była bowiem pierwszym ośrodkiem życia społecznego, w którym doświadczyliśmy, że bez drugiego człowieka nie ma „ja”.

Przestrzegł przed kulturą indywidualistyczną i pogardą dla małżeństwa i płodności, które rzekomo mają dawać większe możliwości życia i szczęścia.

„Na to oszustwo konsumpcjonistycznych ekonomii, w których samotność staje się biznesem, należy odpowiedzieć kulturą, ceniącą uczucia i więzi. Tylko razem stajemy się autentycznie sobą” – przekonywał Ojciec Święty.

Dodał, że w życiu rodzinnym w sposób wyjątkowy ujawnia się wartość miłości małżeńskiej i wkład kobiet. „Kobiety, w szczególności poprzez naukę i aktywny udział w życiu zawodowym, kulturalnym i politycznym, coraz bardziej angażują się w służbę dla kraju i w jego pozytywny wpływ na arenie międzynarodowej. Dlatego też należy bardzo docenić ważne inicjatywy w tym zakresie, wspierające rodzinę i wkład kobiet w pełny rozkwit życia społecznego” – podkreślił Papież.

Czynnik stabilizacji i pokoju

Zwracając się do prezydenta Erdogana, Leon XIV wezwał, aby Turcja była czynnikiem stabilizacji i zbliżenia między narodami, w służbie sprawiedliwego i trwałego pokoju.

Podkreślił, że Stolica Apostolska pragnie współpracować z Turcją – krajem będącym pomostem między Wschodem i Zachodem oraz skrzyżowanie kultur i religii - na rzecz lepszego świata, o czym świadczą wizyty w tym kraju także jego poprzedników: Pawła VI, Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka.

„Sama okazja tej podróży, 1700. rocznica Soboru Nicejskiego, mówi nam o spotkaniu i dialogu, podobnie jak fakt, że pierwsze osiem Soborów Ekumenicznych miało miejsce na terenach dzisiejszej Turcji” – mówił Leon XIV. „Dzisiaj, bardziej niż kiedykolwiek potrzeba osób, które sprzyjają dialogowi i praktykują go z silną wolą i cierpliwym uporem” – dodał.

Odrzucić dominację potęgi militarnej

Zaapelował, by przeciwstawić się dominacji strategii potęgi gospodarczej i militarnej, napędzające to, co Papież Franciszek nazwał „trzecią wojną światową w kawałkach”.

„Nie możemy w żaden sposób poddać się tej tendencji! Od tego zależy przyszłość ludzkości. Energia i zasoby pochłaniane przez tę niszczącą dynamikę zostają odebrane prawdziwym wyzwaniom, przed którymi dzisiejsza rodzina ludzka powinna stanąć naprawdę zjednoczona, a którymi są: pokój, walka z głodem i nędzą, troska o zdrowie i wychowanie oraz ochrona stworzenia” – apelował Ojciec Święty.

Dodał, że Stolica Apostolska pragnie pracować ze wszystkimi, którym na sercu leży dobro człowieka. „Wędrujmy więc razem w prawdzie i przyjaźni, pokornie ufając pomocy Boga” – wezwał Leon XIV.