Trwamy w czasie, który nazywamy Oktawą Wielkiej Nocy. To czas, w którym każdy dzień Kościół przeżywa jako liturgiczną uroczystość. Ale skąd wzięła się oktawa i dlaczego świętujemy akurat osiem dni?
W Piśmie Świętym ważną rolę odkrywają liczby, używane przez autorów natchnionych jako symbole. Tak więc mamy siódemkę symbolizującą pełnię i doskonałość, czy szóstkę, będącą jej przeciwnością.
W alfabecie hebrajskim oraz greckim wszystkie litery mają przypisaną sobie wartość liczbową. Okazuje się, że liczbowa wartość imienia Jezus w wersji greckiej to 888. Stąd też pojawia się wiele hipotez, które nadają ósemce boskie znaczenie.
Ósemka ma symbolizować nową, odmienną rzeczywistość. Zgodnie z opisem z Księgi Rodzaju, Bóg stworzył świat w sześć dni, a siódmego dnia odpoczywał. Ósmego dnia natomiast Chrystus zmartwychwstał, stąd też jest to dzień nowego początku.
Osiem oznacza też porządek i Boże Prawo. To ósmego dnia należało obrzezać potomka (Rdz 17, 12), osiem dni Juda świętował z towarzyszami po poświęceniu ołtarza (1 Mch 4,56), a Jezus przekazał naukę o ośmiu błogosławieństwach stających się podstawą życia moralnego chrześcijan (Mt 5,3-10).
Ósmy dzień tygodnia jest też symbolem nowego życia, życia wiecznego. Do życia tego człowiek wchodzi przez bramy chrztu świętego, dlatego też w okresie wczesnego chrześcijaństwa chrzcielnice budowano w kształcie ośmiokąta. Do tego symbolu nawiązywano kiedyś również w budowaniu nagrobków. W Pismach Ojców Kościoła ósemka była łączona ze zmartwychwstaniem i nieśmiertelnością. Ósemka, jak dobrze wiemy, to też symbol nieskończoności.
Ósemka, oktawa, to więc symbol wieczności, pełni i nowego życia. I w tym kontekście powinniśmy widzieć oktawę liturgiczną – osiem dni świętowania.
Obecny kalendarz liturgiczny przewiduje zaledwie dwie oktawy, choć przez wieki było ich znacznie więcej. Obchodzimy oktawę Wielkanocy i oktawę Bożego Narodzenia. Cały czas jednak w tradycji mówi się o innych oktawach, jak np. w przypadku uroczystości Bożego Ciała, jednak nie mają one tej rangi w liturgii.
Oktawa Wielkanocna rozpoczyna w kalendarzu liturgicznym Okres Wielkanocny, który potrwa aż do uroczystości Zesłania Ducha Świętego. Świadectwa jej praktykowania znajdujemy już w IV w., choć najpewniej obchodzono ją już znacznie wcześniej. Od początku był to czas pełnego radości świętowania zmartwychwstania Chrystusa.
Był to szczególny okres dla tych, którzy w Niedzielę Wielkanocną przyjęli chrzest. To pierwszy tydzień, w którym mogli w pełni uczestniczyć w życiu sakramentalnym Kościoła. Tydzień ten nazywano również „białym tygodniem”, a kończącą go niedzielę „Białą Niedzielą”. Neofici nosili w tym czasie białe szaty, oznaczające ich nowe narodziny. Zwyczaj ten później przeniósł się na czas przyjęcia pierwszej Komunii św. przez dzieci.
Od 2000 roku druga niedziela Wielkanocy jest świętowana w Kościele katolickim jako Niedziela Miłosierdzia Bożego.
kak/ Beata Legutko, misyjne.pl
