1. W połowie stycznia ukazał się komunikat ministerstwa finansów informujący, że udało się ulokować na rynku obligacje wartości ok. 200 mln euro (a więc na około 1 mld zł), o rocznym okresie zapadalności, a ich rentowność wyniosła -0,31 procent co w uproszczeniu oznacza, że za pożyczone 1000 euro po roku oddamy 997 euro.

To było wydarzenie historyczne, w ten sposób Polska dołączyła do elitarnego grona państw, które takie obligacje emitują już od pewnego czasu na szerszą skalę mianowicie Niemiec i Szwajcarii, a także zdecydowanie rzadziej takich jak Holandia, Austria, Finlandia czy Dania.

Z kolei 3 lutego ukazał się kolejny komunikat ministerstwa finansów informujący, że tym razem ministrowi finansów udało się ulokować obligacje znacznie większej wartości denominowane w euro, o ujemnym oprocentowaniu.

2. Tym razem chodzi o obligacje 5-letnie o wartości aż 1,5 mld euro (czyli ponad 6 mld zł), a uzyskana rentowność wyniosła - 0,102%, co oznacza, że po 5 latach za każde pożyczone 1000 euro Skarb Państwa odda wierzycielom 999 euro.

W komunikacie ministerstwa znalazła się także informacja, że wartość ulokowanych na rynku obligacji nominalnie wyniosła 1,5 mld euro, ale zgłoszone oferty opiewały aż na 6,5 mld euro, a więc popyt na nie była ponad 4-krotnie wyższy. To oznacza, że jeżeli w najbliższym czasie minister finansów zdecyduje się na kolejne emisje obligacji i to denominowanych w euro, ze średnim okresem zapadalności, to jest duża szansa, że uzyskają one także ujemne oprocentowanie.

3. Przypomnijmy, że ujemne stopy procentowe od pożyczek udzielanych rządom niektórych krajów, to rozwiązanie przewidywane przez teorię ekonomii, ale w praktyce pojawiło się dopiero kilka lat temu, kiedy niektóre banki centralne wprowadziły właśnie ujemne stopy procentowe.

Na przykład próbując wspierać koniunkturę w państwach strefy euro Europejski Bank Centralny (EBC) stosuje politykę ujemnych stóp procentowych od 5 lat (obecnie stopa depozytowa EBC wynosi - 0,5%) tym samym inwestorom opłaca się kupować obligacje państw godnych zaufania (w tym sensie, że mniej na tym tracą).

To międzynarodowe zaufanie poszczególne kraje mogą sobie zbudować głównie poprzez stabilność gospodarek i ich wzrost w długim okresie, a także dobry stan i przewidywalność finansów publicznych.

4. Polska przez ostatnie kilka lat takie zaufanie sobie zbudowała, poprzez wysoki poziom wzrostu PKB (w poprzednim roku aż blisko 7-krotnie wyższy niż gospodarka niemiecka, w Polsce wzrost PKB wyniósł 4,0%, w Niemczech zaledwie 0,6%), a także znaczący spadek długu publicznego z blisko 54% PKB do poniżej 47.% PKB.

Mimo wyraźnego spowolnienia gospodarczego w krajach Europy Zachodniej (wzrost PKB w wielu krajach także w tym roku będzie zdecydowanie poniżej 1% ), wzrost gospodarczy w Polsce będzie zdecydowanie przekraczał 3% PKB i w związku z tym będzie kilkakrotnie wyższy.

Z kolei sytuacja finansów publicznych mimo znaczących wydatków na cele społeczne z roku na rok się poprawia, spada zarówno deficyt sektora finansów publicznych jak i dług publiczny w relacji do PKB.

5. Potwierdzeniem znaczącej poprawy sytuacji finansów publicznych jest przedstawienie przez rząd po raz pierwszy od 30 lat zrównoważonego projektu budżetu na rok 2020.

Przypomnijmy, że ministerstwo finansów prognozuje na 2020 rok dochody budżetowe na poziomie 435,3 mld zł, na tym samym poziomie mają być zrealizowane wydatki budżetowe, co oznacza, że będzie to budżet zrównoważony.

Oznacza to, że od roku 2015 (ostatniego roku rządów PO-PSL), kiedy dochody budżetowe wyniosły tylko 289 mld zł, po 5 latach mają one wynieść o ponad 146 mld zł więcej i to jest miara sukcesu rządów Prawa i Sprawiedliwości.

W ciągu 8 lat rządów PO-PSL dochody budżetowe wzrosły o ok. 53 mld zł, w ciągu ostatnich 4 lat aż o 146 mld zł, uwzględniając więc czas rządzenia, dochody budżetowe podczas rządów Prawa i Sprawiedliwości urosły ponad 5-krotnie więcej, niż za naszych poprzedników.

I tak dochody z podatku VAT mają wynieść ponad 196,5 mld zł, a więc w stosunku do 2015 roku, ostatniego roku rządów PO-PSL będą wyższe aż o ponad 73 mld zł (w 2015 roku wpływy z VAT wyniosły 123 mld zł).

Z kolei wpływy z CIT mają wynieść 42 mld zł i będą wyższe od tych w roku 2015 o 16 mld zł (w 2015 roku wyniosły blisko 26 mld zł), mimo tego, że stawka tego podatku została zmniejszona w ciągu 2 lat aż o 10 punktów procentowych (z 19% do 9%).

6. Jednocześnie podczas rządów Prawa i Sprawiedliwości jak już wspomniałem rosną bardzo wyraźnie wydatki na cele społeczne, w 2014 roku wyniosły one zaledwie 18,1 mld zł, w roku 2020 wyniosą ponad 66 mld zł (a więc jest to wzrost ponad 3-krotny).
Wydatki na ochronę zdrowia przekroczą po raz pierwszy w historii 5% PKB (dokładnie mają wynieść 5,03% PKB), a w wartościach bezwzględnych przekroczą kwotę 110 mld zł czyli będą o ponad 35 mld zł wyższe niż w roku 2015 (w 2015 roku wyniosły 75 mld zł).
Wzrastają także wydatki na obronę, w 2020 roku przekroczą 2% PKB, a wartościach bezwzględnych wyniosą 50 mld zł, a więc będą o ponad 18 mld zł wyższe niż w 2015 roku (wyniosły 32 mld zł).

Z kolei deficyt sektora finansów publicznych wg. metodologii unijnej na koniec 2020 wprawdzie wzrośnie ale wyniesie tylko 1,2% PKB (kryterium z Maastricht to 3% PKB), a dług publiczny spadnie do 46,5% PKB (na koniec 2023 roku ma wynieść tylko 42,8% PKB).

To właśnie te twarde dane makroekonomiczne dotyczącej polskiej gospodarki i stanu finansów publicznych, pozwoliły w styczniu ministrowi finansów na ulokowanie na rynku polskich obligacji Skarbu Państwa wartości 200 mln euro o ujemnej stopie procentowej wynoszącej -0,31%, a już w lutym obligacji 5-letnich na kwotę aż 1,5 mld euro z oprocentowaniem -0,102 %.

Zbigniew Kuźmiuk