1. Choroby układu krążenia – cichy zabójca
Choroby serca i naczyń krwionośnych są główną przyczyną zgonów w Polsce. W 2021 roku odpowiadały za ponad 40% wszystkich zgonów w kraju, co stanowiło około 180 tys. przypadków rocznie. Szczególnie groźne są:
-
nadciśnienie tętnicze,
-
choroba niedokrwienna serca,
-
zawały serca,
-
miażdżyca,
-
udar mózgu.
Przyczyną tak wysokiej śmiertelności z powodu tych chorób jest przede wszystkim niezdrowy tryb życia, w tym zła dieta bogata w tłuszcze nasycone, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów oraz przewlekły stres. Mimo licznych kampanii społecznych promujących profilaktykę chorób serca, wielu Polaków wciąż zaniedbuje regularne badania kontrolne, co prowadzi do późnej diagnozy i ograniczonych możliwości leczenia.
2. Nowotwory – drugi największy problem zdrowotny w Polsce
Nowotwory to druga najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce, odpowiadająca za około 25% wszystkich zgonów rocznie. W ostatnich latach liczba zachorowań systematycznie rośnie, co wiąże się zarówno z procesem starzenia się społeczeństwa, jak i czynnikami środowiskowymi oraz genetycznymi.
Najczęściej diagnozowane nowotwory w Polsce to:
-
rak płuca – główna przyczyna zgonów nowotworowych wśród mężczyzn i kobiet,
-
rak piersi – najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet,
-
rak jelita grubego – jedna z głównych przyczyn zgonów onkologicznych,
-
rak prostaty – najczęściej występujący nowotwór u mężczyzn,
-
czerniak skóry – jeden z najszybciej rozwijających się nowotworów w Polsce.
Brak dostępu do nowoczesnych terapii oraz długie kolejki do specjalistów sprawiają, że w Polsce nowotwory wciąż diagnozowane są na późnym etapie, co zmniejsza szanse na skuteczne leczenie.
3. Choroby metaboliczne – cukrzyca i otyłość
Cukrzyca, zwłaszcza typu 2, stała się jednym z największych problemów zdrowotnych w Polsce. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia, na cukrzycę choruje już ponad 3 miliony Polaków, a liczba ta rośnie w zastraszającym tempie. Jest to choroba, która nieleczona prowadzi do poważnych powikłań, takich jak niewydolność nerek, utrata wzroku czy amputacje kończyn.
Z cukrzycą ściśle powiązana jest otyłość, która dotyka już około 23% dorosłych Polaków i 15% dzieci. Nadmierna masa ciała zwiększa ryzyko wystąpienia wielu innych chorób, w tym nadciśnienia tętniczego, miażdżycy i nowotworów.
4. Choroby psychiczne – rosnący problem społeczny
W ostatnich latach znacznie wzrosła liczba Polaków cierpiących na choroby psychiczne, w tym depresję i zaburzenia lękowe. Według badań NFZ, w 2022 roku na depresję leczyło się już ponad 1,2 mln Polaków, jednak rzeczywista liczba chorych może być znacznie większa, ponieważ wielu pacjentów nie zgłasza się po pomoc.
Najczęstsze zaburzenia psychiczne w Polsce to:
-
depresja – dotyka coraz młodszych osób, także dzieci i nastolatków,
-
zaburzenia lękowe – nasilone przez pandemię COVID-19 i kryzysy ekonomiczne,
-
schizofrenia – diagnozowana u około 400 tys. Polaków,
-
uzależnienia – w tym alkoholizm, narkomania i uzależnienie od nowych technologii.
Wzrost liczby osób cierpiących na choroby psychiczne to ogromne wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia, który już teraz zmaga się z niedoborem psychiatrów i psychoterapeutów.
5. Choroby układu oddechowego i zakaźne
Polacy często chorują na:
-
przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP),
-
astmę,
-
zapalenie płuc,
-
grypę i zakażenia RSV.
Do tego dochodzi wzrost zachorowań na choroby zakaźne, takie jak krztusiec, odra czy gruźlica.
Rosnąca liczba zachorowań na przewlekłe choroby w Polsce pokazuje, jak ważna jest profilaktyka i edukacja zdrowotna.